Τσακωμοί γονέων μπροστά στο παιδί
Η αρμονική συνύπαρξη ενός ζευγαριού είναι πολύ δύσκολη στο να επιτευχθεί. Χρειάζεται συνεχή προσπάθεια, αγάπη, αλληλοσεβασμό και αμοιβαίες υποχωρήσεις. Δυστυχώς, ειδικά στην εποχή μας πολλά ζευγάρια δεν καταφέρνουν να ζήσουν αρμονικά, με αποτέλεσμα οι τσακωμοί να είναι κομμάτι της καθημερινότητάς τους. Όταν υπάρχουν παιδιά, η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο δύσκολη, καθώς πολλές φορές γίνονται αυτόπτες μάρτυρες της λεκτικής ή ακόμα και σωματικής βίας, που μπορεί να ασκούν οι γονείς μεταξύ τους.
Πολλές φορές οι γονείς θεωρούν ότι τα παιδιά είναι μικρά και δεν καταλαβαίνουν, ότι δεν ακούνε ή ότι δε δίνουν τόση σημασία σε αυτό που βλέπουν. Αυτές οι αντιλήψεις δεν ισχύουν στην πραγματικότητα. Είναι αρκετά επώδυνο για ένα παιδί να γίνεται δέκτης τσακωμών, ανεξάρτητα από την ηλικία του. Η φθορά που μπορεί να προκαλέσουν στην προσωπικότητά του είναι πολύπλευρη και μακροχρόνια, καθώς το συνοδεύουν για μεγάλο χρονικό διάστημα της ζωής του.
Μια από τις βασικές συνέπειες αυτών των καταστάσεων είναι τα αισθήματα ανασφάλειας που δημιουργούνται στο παιδί. Νιώθει ότι πρέπει να επιλέξει «στρατόπεδο» και να πάρει το μέρος του ενός ή του άλλου γονέα. Αυτό του προκαλεί σύγχυση, η οποία επιδεινώνεται, όταν ο ένας σύζυγος κατηγορεί τον άλλο μπροστά του, ώστε να κάνει το παιδί σύμμαχό του. Ακόμα κι αν εκείνο επιλέξει να κάνει μια συμμαχία, ποτέ δε θα σταματήσει να έχει συναισθήματα αγάπης για τον άλλο γονέα.
Παράλληλα, όλη αυτή η συμπεριφορά αποτελεί ένα «κακό» πρότυπο, καθώς περνάει στο παιδί το μήνυμα ότι τα προβλήματα αντιμετωπίζονται με φωνές και αντίδραση και όχι με υγιή διάλογο. Επίσης, η χρήση λεκτικής και σωματικής βίας συνεπάγεται έλλειψη σεβασμού της προσωπικότητας του συντρόφου. Δυστυχώς, αυτό το πρότυπο μπορεί να επηρεάσει και τις μετέπειτα σχέσεις του παιδιού, όπου πιθανόν να χρησιμοποιεί αυτούς τους δυσλειτουργικούς τρόπους επίλυσης προβλημάτων που έχει μάθει από την οικογένειά του.
Επιπρόσθετα, ένα παιδί που μεγαλώνει σε εχθρικό περιβάλλον βιώνει έντονο άγχος στην καθημερινότητά του. Μπορεί να θεωρεί ότι είναι υπεύθυνο που τσακώνονται οι γονείς του ή να ψάχνει να βρει έναν τρόπο να λύσει εκείνο το δικό τους πρόβλημα. Αυτό εκτός από της ψυχική, επηρεάζει και τη σωματική του υγεία. Μπορεί να παραπονεθεί για πονοκεφάλους, ζαλάδες, πόνους στο στομάχι κτλ. Εκτός από αυτό, μπορεί να κλειστεί στον εαυτό του και να εκδηλώσει σημάδια μελαγχολίας και εσωστρέφειας, ή να εκδηλώσει επιθετικότητα στο σπίτι ή στο σχολείο, ώστε να αποσπάσει με αυτόν τον τρόπο την προσοχή των γονιών του.
Οι παραπάνω συνέπειες είναι σημαντικές, ώστε να προβληματίσουν τους γονείς και να ξανασκεφτούν το αν θα τσακωθούν μπροστά στα παιδιά τους. Ειδικά, αν αναλογιστούν ποσό μακροχρόνια είναι αυτή η επίδραση στην προσωπικότητα των παιδιών, το κίνητρο γίνεται ακόμα πιο ισχυρό. Μερικές ιδέες για το πώς θα μπορούσαν να αποφύγουν τους καβγάδες είναι:
Πριν ξεκινήσουν μία διαμάχη να σκεφτούν αν η αιτία της πραγματικά αξίζει τον κόπο και τι ελπίζουν να πετύχουν μέσα από αυτήν. Επίσης, να εξετάσουν αν είναι εφικτή μία ανάλυση του ζητήματος.
Να προσπαθήσουν να αναβάλλουν μία σύγκρουση για την ώρα που τα παιδιά θα πέσουν για ύπνο ή ακόμη καλύτερα θα βρίσκονται εκτός σπιτιού.
Να αποφύγουν να κάνουν πράγματα ο ένας στον άλλον τα οποία θα οδηγήσουν σε μια διαμάχη μπροστά στα παιδιά.
Μετά από ένα τσακωμό που δεν κατάφεραν να αποφύγουν, να ζητούν συγγνώμη ο ένας στον άλλον μπροστά στα παιδιά, ώστε να συνειδητοποιήσουν ότι ακόμη και δύο άνθρωποι που αγαπιούνται πραγματικά, μπορεί κάποια στιγμή να λογομαχήσουν, αλλά στη συνέχεια το θέμα επιλύεται.
Όταν είναι έτοιμοι να θυμώσουν με κάτι, να απομακρυνθούν έως ότου ηρεμήσουν και να εξηγήσουν ότι θα ήθελαν να συνεχιστεί η συζήτηση αργότερα που θα είναι πιο ήρεμοι.
Αν αυτές οι συμβουλές δεν αρκούν για να βελτιωθεί η σχέση μεταξύ των γονέων τότε η επίσκεψη σε έναν ειδικό κρίνεται απαραίτητη, όχι μόνο για τις επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των παιδιών, αλλά και για την δική τους αυτογνωσία και προσωπική ισορροπία.
Μηλιόρδου Κρίστη
Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπεύτρια